Ruimte

Ruimtebeslag van wonen, werken en recreëren optimaliseren.

Doelenboom

Beleidsdoel 5.1

Beleid voor wonen, vitaliteit woonomgeving en ruimtelijke ontwikkeling voeren

Operationele doelen

Beleidsdoel 5.2

Beleid voor economie, landbouw en toerisme voeren

Operationele doelen

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten

Output begroot

Output bijgesteld

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen. Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: geen. Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.1.1			Wonen en vitaliteit woonomgeving van dorpen en steden stimuleren
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	6.301	7.685	-658	7.027	-9 %	7.367	7.477	7.087
Directe lasten	176	238	0	238	0 %	215	211	15
Kapitaallasten	0	0	0	0	0 %	0	0	0
Overdrachten	5.474	1.927	200	2.127	10 %	1.593	900	0

Subtotaal Lasten	11.951	9.850	-458	9.392	-5 %	9.175	8.588	7.102
Baten	-2.335	-1.027	-200	-1.227	19 %	-693	0	0
Saldo van lasten en baten	9.617	8.823	-658	8.165	-7 %	8.482	8.588	7.102

Storting reserves	0	0	0	0	0%	0	0	0
Onttrekking reserves	-1.013	0	0	0	0%	0	0	0

Resultaat	8.604	8.823	-658	8.165	-7 %	8.482	8.588	7.102

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten
Kapitaallasten
Overdrachten	Ten behoeve van in 2016 te verlenen ISV-subsidies is de raming voor Stedelijke vernieuwing aangepast (lasten uit rijksmiddelen OV verhoogd, € 200.000, neutraal).
Baten	De onttrekking aan de balanspost wordt aangepast aan de gewijzigde raming voor de overdrachten (baten uit rijksmiddelen verhoogd, € 200.000, neutraal).
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten	Output begroot	Output bijgesteld
5.1.2.02 Stimuleren ruimtelijke kwaliteit	- Door de ARO over ruimtelijke kwaliteit bij voorontwerpplannen met impact in landelijk gebied geadviseerd. - Door de PARK over ruimtelijke kwaliteit in provinciale en regionale opgaven geadviseerd. - Met één 'assist' van de TFR kennis- en procesondersteuning aan een gemeente bij een complexe binnenstedelijke ontwikkeling geboden.	- Door de ARO over ruimtelijke kwaliteit bij voorontwerpplannen met impact in landelijk gebied geadviseerd. - Door de PARK over ruimtelijke kwaliteit in provinciale en regionale opgaven geadviseerd. - Met één 'assist' van de TFR kennis- en procesondersteuning aan een gemeente bij een complexe binnenstedelijke ontwikkeling geboden.
5.1.2.03 Uitvoeren thematische ruimtelijke programma's en projecten	- Bijdrage aan de ontwikkeling van een aantal OV-knooppunten geleverd. - Monitor OV-knooppunten opgesteld. - Congres OV-knooppunten georganiseerd. - De resultaten van de uitgevoerde verkenning naar de ruimtelijke-economische effecten van energietransitie in diverse ruimtelijke kaders vertaald. - Bijeenkomsten over energietransitie georganiseerd.	- Bijdrage aan de ontwikkeling van een aantal OV-knooppunten geleverd. - Monitor OV-knooppunten opgesteld. - Congres OV-knooppunten georganiseerd. - De resultaten van de uitgevoerde verkenning naar de ruimtelijke-economische effecten van energietransitie in diverse ruimtelijke kaders vertaald. - Bijeenkomsten over energietransitie georganiseerd.
5.1.2.04 Uitvoeren gebiedsgerichte ruimtelijke programma's en projecten	- Ter realisatie van de Provinciale belangen in de Structuurvisie 2040 wordt een aantal ruimtelijke programma's en projecten voorbereid, danwel uitgevoerd, zoals: Bloemendalerpolder, Crailo, De Kop Werkt!, Uitvoeringsprogramma Haarlemmermeer-West, Noordzeekanaalgebied en Nieuwe Strandwal. - Secretariaat voor de MRA uitgevoerd. - Ruimtelijke-economische agenda voor de MRA opgesteld. - In de Omgevingsraad Schiphol afspraken over de ontwikkeling van Schiphol en de leefbaarheid in de Schipholregio gemaakt.	- Ter realisatie van de Provinciale belangen in de Structuurvisie 2040 wordt een aantal ruimtelijke programma's en projecten voorbereid, danwel uitgevoerd, zoals: Bloemendalerpolder, Crailo, De Kop Werkt!, Uitvoeringsprogramma Haarlemmermeer-West, Noordzeekanaalgebied en Nieuwe Strandwal. - Secretariaat voor de MRA uitgevoerd. - Ruimtelijke-economische agenda voor de MRA opgesteld. - In de Omgevingsraad Schiphol afspraken over de ontwikkeling van Schiphol en de leefbaarheid in de Schipholregio gemaakt.

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: 5.1.2.02 Jaarverslag ARO 5.1.2.02 Eindrapport TFR Galgeriet Monnickendam 5.1.2.04 MRA Agenda 5.1.2.04 Brief Wonen en vliegen in de regio Schiphol 5.1.2.04 Ontwerpwijziging PRV 5.1.2.04Noorzeekanaalgebied 5.1.2.04Bloemendalerpolder Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: 5.1.2.03 Wijziging Provinciale Ruimtelijke Verordening Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: PRV: Provinciale Ruimtelijke Verordening Bro: Besluit ruimtelijke ordening Barro: Besluit algemene regels ruimtelijke ordening ARO: Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling PARK: Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit TFR: Task Force Ruimte MRA: Metropoolregio Amsterdam NZKG: Noordzeekanaalgebied SMASH: Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer SHIP: Sluis en Haven Informatiepunt Extra informatie voor kaderstelling of controle: 5.1.2.02 - In mei 2016 is het digitale jaarverslag 2015 van de ARO uitgebracht. Hierin is te lezen, te horen en te zien op welke manier de ARO in 2015 in praktijk heeft geadviseerd. - Een ‘assist’ van de TFR is uitgevoerd voor de gemeente Waterland. De assist bestaat uit een strategisch advies over de wijze waarop de gemeente de (her)ontwikkeling van het verouderde bedrijventerrein Galgeriet in Monnickendam kan stimuleren. Het eindrapport is in mei 2016 opgeleverd. 5.1.2.03 - Als vervolg op de verkenning naar de ruimtelijke potenties van duurzame energie zijn ruimtelijk-economische toekomstperspectieven opgesteld. Deze toekomstperspectieven in combinatie met de Beleidsagenda Energietransitie, het klimaatinitiatief en motie M18/23052016 moet leiden tot een routekaart richting 2050. - Voor het opstellen van ruimtelijke spelregels voor zon zijn meerdere bijeenkomsten georganiseerd met gemeenten, deskundigen, maatschappelijke organisaties en overige stakeholders. De ontwerp ruimtelijke spelregels voor zon in het landelijk gebied zijn op 8 maart vastgesteld door GS en ter oordeelsvorming voorgelegd aan de Commissie RWW van 21 maart. De Commissie RWW heeft positief geadviseerd om ruimtelijke spelregels ter inzage te leggen. Van 1 april tot en met 12 mei hebben de ruimtelijke spelregels ter inzage gelegen. De ruimtelijke spelregels voor zon in het landelijk gebied inclusief de Nota van Beantwoording zijn op 31 mei vastgesteld door GS en op 27 juni door PS. 5.1.2.04 - De Kop Werkt!: De vier gemeenten in De Kop hebben aan de hand van vier zelf geformuleerde Bestuursopdrachten een ambitie en uitvoeringsprogramma opgesteld. Het uitvoeringsprogramma is in mei 2016 door de vier afzonderlijke gemeenteraden goedgekeurd, inclusief de toezegging van een uitvoeringsbudget van 15 miljoen euro. De regio heeft de provincie benaderd met het verzoek om te participeren in het uitvoeringsprogramma De Kop Werkt!, wat de samenwerking van De Kop met de provincie een nieuwe impuls zal geven. Er is eenzelfde bijdrage van 15 miljoen euro van de provincie gevraagd. - Noordzeekanaalgebied: de partners in het Bestuursplatform hebben gezamenlijk het initiatief genomen voor het realiseren van een Sluis Haven Informatiepunt (SHIP). In februari heeft PS besloten dat zij mits de andere partijen financieel bijdragen de verantwoordelijkheid neemt voor de realisatie van het SHIP. Tevens werken de partijen in 2016 een gezamenlijk duurzaamheidsprogramma uit en er wordt een grootschalig leefbaarheidsonderzoek in het NZKG gehouden. - In februari 2016 is de Ruimtelijke-economische Actie-Agenda 2016-2020 Metropoolregio Amsterdam vastgesteld door de MRA partners. - Schiphol:Afspraken met het Rijk over SMASH Wonen-vliegen worden voorbereid. - Wijziging Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) in relatie tot Wonen - Vliegen zijn in GS vastgesteld.

Toelichting op bij te stellen output

Gevraagde actie PS: geen.

Overige toelichtingen

Beleidsstukken bij deze instrumenten:

5.1.2.02 Jaarverslag ARO
5.1.2.02 Eindrapport TFR Galgeriet Monnickendam
5.1.2.04 MRA Agenda
5.1.2.04 Brief Wonen en vliegen in de regio Schiphol
5.1.2.04 Ontwerpwijziging PRV
5.1.2.04Noorzeekanaalgebied
5.1.2.04Bloemendalerpolder

Beslissingen van de Staten over deze instrumenten:

5.1.2.03 Wijziging Provinciale Ruimtelijke Verordening

Betekenis van gebruikte termen en afkortingen:

PRV: Provinciale Ruimtelijke Verordening
Bro: Besluit ruimtelijke ordening
Barro: Besluit algemene regels ruimtelijke ordening
ARO: Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling
PARK: Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit
TFR: Task Force Ruimte
MRA: Metropoolregio Amsterdam
NZKG: Noordzeekanaalgebied
SMASH: Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer
SHIP: Sluis en Haven Informatiepunt

Extra informatie voor kaderstelling of controle:

5.1.2.02
- In mei 2016 is het digitale jaarverslag 2015 van de ARO uitgebracht. Hierin is te lezen, te horen en te zien op welke manier de ARO in 2015 in praktijk heeft geadviseerd.
- Een ‘assist’ van de TFR is uitgevoerd voor de gemeente Waterland. De assist bestaat uit een strategisch advies over de wijze waarop de gemeente de (her)ontwikkeling van het verouderde bedrijventerrein Galgeriet in Monnickendam kan stimuleren. Het eindrapport is in mei 2016 opgeleverd.
5.1.2.03
- Als vervolg op de verkenning naar de ruimtelijke potenties van duurzame energie zijn ruimtelijk-economische toekomstperspectieven opgesteld. Deze toekomstperspectieven in combinatie met de Beleidsagenda Energietransitie, het klimaatinitiatief en motie M18/23052016 moet leiden tot een routekaart richting 2050.
- Voor het opstellen van ruimtelijke spelregels voor zon zijn meerdere bijeenkomsten georganiseerd met gemeenten, deskundigen, maatschappelijke organisaties en overige stakeholders. De ontwerp ruimtelijke spelregels voor zon in het landelijk gebied zijn op 8 maart vastgesteld door GS en ter oordeelsvorming voorgelegd aan de Commissie RWW van 21 maart. De Commissie RWW heeft positief geadviseerd om ruimtelijke spelregels ter inzage te leggen. Van 1 april tot en met 12 mei hebben de ruimtelijke spelregels ter inzage gelegen. De ruimtelijke spelregels voor zon in het landelijk gebied inclusief de Nota van Beantwoording zijn op 31 mei vastgesteld door GS en op 27 juni door PS.
5.1.2.04
- De Kop Werkt!: De vier gemeenten in De Kop hebben aan de hand van vier zelf geformuleerde Bestuursopdrachten een ambitie en uitvoeringsprogramma opgesteld. Het uitvoeringsprogramma is in mei 2016 door de vier afzonderlijke gemeenteraden goedgekeurd, inclusief de toezegging van een uitvoeringsbudget van 15 miljoen euro. De regio heeft de provincie benaderd met het verzoek om te participeren in het uitvoeringsprogramma De Kop Werkt!, wat de samenwerking van De Kop met de provincie een nieuwe impuls zal geven. Er is eenzelfde bijdrage van 15 miljoen euro van de provincie gevraagd.
- Noordzeekanaalgebied: de partners in het Bestuursplatform hebben gezamenlijk het initiatief genomen voor het realiseren van een Sluis Haven Informatiepunt (SHIP). In februari heeft PS besloten dat zij mits de andere partijen financieel bijdragen de verantwoordelijkheid neemt voor de realisatie van het SHIP. Tevens werken de partijen in 2016 een gezamenlijk duurzaamheidsprogramma uit en er wordt een grootschalig leefbaarheidsonderzoek in het NZKG gehouden.
- In februari 2016 is de Ruimtelijke-economische Actie-Agenda 2016-2020 Metropoolregio Amsterdam vastgesteld door de MRA partners.
- Schiphol:Afspraken met het Rijk over SMASH Wonen-vliegen worden voorbereid.
- Wijziging Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) in relatie tot Wonen - Vliegen zijn in GS vastgesteld.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.1.2			Ruimtelijke ontwikkeling vormgeven en uitvoeren
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	7.171	6.530	-388	6.142	-6 %	6.286	6.382	6.050
Directe lasten	3.097	8.024	1.986	10.010	25 %	4.837	4.423	4.423
Kapitaallasten	13.122	304	-304	0	-100 %	268	241	218
Overdrachten	1.932	18.287	0	18.287	0 %	9	9	9

Subtotaal Lasten	25.322	33.145	1.294	34.439	4 %	11.400	11.055	10.700
Baten	-11.277	-25.198	-1.903	-27.101	8 %	-7.505	-7.471	-7.048
Saldo van lasten en baten	14.045	7.947	-609	7.338	-8 %	3.895	3.584	3.652

Storting reserves	0	1.000	0	1.000	0%	500	0	0
Onttrekking reserves	-714	-628	-571	-1.199	91 %	-78	-78	-78

Resultaat	13.331	8.319	-1.180	7.139	-14 %	4.317	3.506	3.574

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten	OD 5.1.2 Kaderbrief 2017 (§ 5.2, regel Q). De Omgevingswet treedt naar verwachting vanaf 2019 in werking. De wet verplicht de provincie tot het opstellen van een omgevingsvisie. In het Coalitieakkoord is aangegeven dat wij deze bestuursperiode onze Omgevingsvisie opstellen. Voor de periode van 2016 tot en met 2018 zijn € 1.065.000 proceskosten geraamd. Hiervan heeft € 300.000 betrekking op 2016 (lasten verhoogd € 300.000 nadelig). De provincie blijkt aansprakelijk te zijn voor een deel van de bodem verontreiniging bij het voormalige provinciaal ziekenhuis te Castricum (lasten verhoogd, € 1,4 miljoen, nadelig). Bijstelling van lasten onroerend goed op basis van recente ontwikkelingen (lasten verhoogd, € 224.000, nadelig): Bijraming voor diverse onvoorziene beheer-, onderhoud en taxatiewerkzaamheden, totaal € 200.000; De opdracht aan SADC die in 2015 is gegeven voor planontwikkeling loopt in 2016 door. Bijraming kassengebied van € 130.000. Hier staan extra baten uit reserveringsvergoeding van € 100.000 tegenover, zie toelichting onder Baten; Juridische kosten inzake procedure Distriport € 83.000; Bijraming verkoop- en kosten onderhoudskosten Wieringerrandmeer € 50.000; Aframing beheerkosten BBL & Paso gronden op basis van realisaties in het 1e beheerjaar (2015) en verplichtingen in 2e beheerjaar (2016) € 175.000; Aframing budget Mercurius omdat het pand in 2015 is verkocht € 50.000; Diverse kleine bij- en aframingen, per saldo een aframing van € 14.000. Sloopkosten Crailo met dekking uit de reserve Beheer tijdelijke gronden (lasten verhoogd, € 150.000, neutraal).
Kapitaallasten	De kapitaallasten zijn afgeraamd met € 304.000. Dit betreft de neerwaartse bijstelling van de rentelasten naar nihil. Het renteresultaat wordt hiermee eveneens neerwaarts bijgesteld (rentelasten verlaag, € 304.000, neutraal).
Overdrachten
Baten	Bijstelling inkomsten uit pacht en verhuur onroerend goed (baten verhoogd, € 1,17 miljoen, voordelig) op basis van de huidige verhuur en pachtovereenkomsten: BBL en PASO gronden € 634.000; Niet voorziene huurinkomsten Crailo (Veiligheidsregio en noodopvang vluchtelingen) € 402.000; Kassengebied reserveringsvergoeding € 100.000; Diverse bijstellingen op grond van de pacht en verhuurovereenkomst € 34.000. Verkoop onroerend goed (baten verhoogd, € 733.000, voordelig): Het Nieuwe Werk Den Helder; Gemeente Heerhugowaard; Dwanghaven Hassebas; Jachthaven Naarden en Diverse kleine verkopen.
Storting reserves
Onttrekking reserves	De reserve Tijdelijk Beheer gronden wordt conform het instellingsbesluit en de voordracht 23-2016 Nota grondbeleid afgesloten op 31 december 2016. De resterende middelen vallen vrij in de algemene middelen (baten verhoogd, € 561.000, voordelig) opgebouwd als volgt: resterende middelen voor beheer & onderhoud en gederfde rentelasten Crailo € 359.000; resterende middelen exploitatie saldo BBl-gronden € 202.000.

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten

Output begroot

Output bijgesteld

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen. Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: geen. Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.2.1			Een optimaal vestigingsklimaat scheppen
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	1.425	1.823	-220	1.603	-12 %	1.758	1.770	1.679
Directe lasten	718	4.637	666	5.303	14 %	2.670	3.105	3.144
Kapitaallasten	864	899	-9	890	-1 %	903	903	903
Overdrachten	4.705	2.669	-264	2.405	-10 %	1.519	0	0

Subtotaal Lasten	7.711	10.028	173	10.201	2 %	6.850	5.778	5.726
Baten	-15.973	-9.749	3.034	-6.715	-31 %	-5.749	-5.749	-5.749
Saldo van lasten en baten	-8.262	279	3.207	3.486	1.149 %	1.101	29	-23

Storting reserves	16.647	3.571	-227	3.344	-6 %	3.064	322	2.929
Onttrekking reserves	-4.245	0	-1.184	-1.184	0%	0	0	0

Resultaat	4.140	3.850	1.796	5.646	47 %	4.165	351	2.905

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten	Herverdeling budget Arbeidsmarkt. Het budget voor Arbeidsmarkt is beschikbaar gesteld bij het Coalitieakkoord, de verdeling over de verschillende jaren laten we nu aansluiten op de Uitvoeringsagenda Arbeidsmarkt 2016-2019. Verdeling over de jaren is grotendeels budgetneutraal, we gaan nu weer uit van afgeronde bedragen waardoor er een bedrag van € 2.513 terug kan vloeien naar de algemene middelen (lasten verlaagd, € 300.000, neutraal). Koopstromenonderzoek, samen met de provincies Utrecht en Zuid-Holland, Stadsregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zal er een koopstromenonderzoek uitgevoerd worden. Omdat provincie Noord-Holland de opdrachtverstrekker is worden de middelen hiervoor toegevoegd aan het budget voor Regionale Economie (lasten verhoogd, € 466.000, neutraal). Bijdrage voor het Sluis en Haven Informatiepunt (SHIP). Voor de voorbereidingskosten voor het SHIP is inmiddels € 500.000 ontvangen (lasten verhoogd, € 500.000, neutraal).
Kapitaallasten
Overdrachten	Vorig jaar is het subsidiebedrag voor Ontwikkelingsbedrijf NHN verhoogd met het BTW bedrag zodat de subsidie inclusief BTW verstrekt zou kunnen worden en de BTW middels doorschuif BTW weer terug zou komen bij PNH. Inmiddels blijkt dat de BTW rechtstreeks gecompenseerd wordt en is deze verhoging niet meer nodig (lasten verlaagd, € 264.000, neutraal).
Baten	Kaderbrief (§ 5.1, regel G) Een deel van de dividendopbrengst van Alliander verschuift voor een bedrag van € 4 miljoen van 2016 naar 2017. Dit heeft te maken met de verkoop van een deelneming van Alliander, genaamd Endinet waarvoor het dividend in 2017 in plaats van 2016 wordt ontvangen (baten verlaagd, € 4 miljoen nadelig). Koopstromenonderzoek, bijdrage van de provincies Utrecht en Zuid-Holland, Stadsregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (baten verhoogd, € 466.000, neutraal). Bijdrage voor het Sluis en Haven Informatiepunt (SHIP). Voor de voorbereidingskosten voor het SHIP is inmiddels € 500.000 ontvangen (baten verhoogd, € 500.000, neutraal).
Storting reserves	Betreft een verlaging van de storting in de Reserve Werkgelegenheid en economie die wordt aangepast aan de gewijzigde raming voor de overdrachten (storting in de Reserve Werkgelegenheid en economie verlaagd, € 227.000, neutraal).
Onttrekking reserves	Voor subsidieverlening op grond van de UvR Duurzaam Renoveren wordt een onttrekking gedaan aan de reserve (onttrekking aan reserve verhoogd, € 584.000, neutraal, reserve Werkgelegenheid en economie). Betreft onttrekking aan Reserve Werkgelegenheid en economie die wordt aangepast aan de gewijzigde raming voor de overdrachten (onttrekking uit Reserve Werkgelegenheid en economie verhoogd, € 300.000, neutraal).

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten

Output begroot

Output bijgesteld

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen. Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: geen. Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.2.2			Hoogwaardige werklocaties realiseren
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	1.739	1.790	172	1.962	10 %	1.614	1.753	1.661
Directe lasten	388	388	0	388	0 %	388	388	388
Kapitaallasten	0	0	0	0	0 %	0	0	0
Overdrachten	772	4.740	0	4.740	0 %	0	0	0

Subtotaal Lasten	2.898	6.918	172	7.090	2 %	2.002	2.141	2.049
Baten	-25	-25	0	-25	0%	-25	-25	-25
Saldo van lasten en baten	2.874	6.893	172	7.065	2 %	1.977	2.116	2.024

Storting reserves	4.840	0	0	0	0%	3.500	3.500	3.500
Onttrekking reserves	-3.610	-4.740	0	-4.740	0%	0	0	0

Resultaat	4.104	2.153	172	2.325	8 %	5.477	5.616	5.524

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten
Kapitaallasten
Overdrachten
Baten
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten

Output begroot

Output bijgesteld

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen. Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: geen. Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.2.3			Aan het toerisme gekoppelde bedrijvigheid stimuleren
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	394	460	-21	439	-5 %	479	447	424
Directe lasten	271	401	0	401	0 %	0	0	0
Overdrachten	226	0	300	300	0 %	0	0	0

Subtotaal Lasten	890	861	279	1.140	32 %	479	447	424
Baten	0	0	0	0	0%	0	0	0
Saldo van lasten en baten	890	861	279	1.140	32 %	479	447	424

Storting reserves	3.609	2.837	0	2.837	0%	2.612	1.393	2.552
Onttrekking reserves	-2.066	0	0	0	0%	0	0	0

Resultaat	2.433	3.698	279	3.977	8 %	3.091	1.840	2.976

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten
Kapitaallasten
Overdrachten	De raming voor subsidies uit Reserve Werkgelegenheid en economie is geactualiseerd (lasten verhoogd, € 300.000, neutraal).
Baten
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Bijstelling output

Instrumenten

Output begroot

Output bijgesteld

Toelichting op bij te stellen output
Gevraagde actie PS: geen.
Overige toelichtingen
Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen. Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: geen. Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.

Meerjarenoverzicht mutaties Baten & Lasten (x 1.000 euro)

Operationeel doel 5.2.4			Voor duurzame land- en tuinbouwgebieden zorgen
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	918	1.090	-65	1.025	-6 %	959	1.059	1.004
Directe lasten	150	370	115	485	31 %	883	883	883
Kapitaallasten	4	0	0	0	0 %	0	0	0
Overdrachten	1.167	4.731	-3.777	954	-80 %	2.516	1.516	1.016

Subtotaal Lasten	2.238	6.191	-3.727	2.464	-60 %	4.358	3.458	2.903
Baten	-186	0	-90	-90	0%	0	0	0
Saldo van lasten en baten	2.051	6.191	-3.817	2.374	-62 %	4.358	3.458	2.903

Storting reserves	9.800	0	0	0	0%	0	0	0
Onttrekking reserves	0	-4.100	3.867	-233	-94 %	-2.400	-1.400	-900

Resultaat	11.851	2.091	50	2.141	2 %	1.958	2.058	2.003

Toelichting op het meerjarenoverzicht

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten
Directe lasten	Kaderbrief 2017 (§ 5.4, regel AD) Voor de transitie van de IJsselmeervisserij zijn extra middelen geraamd. Hiermee geven we invulling aan het collegeprogramma waarin over de IJsselmeervisserij wordt gesproken. (lasten verhoogd € 113.000, nadelig). De overige mutaties betreffen diverse bij- en aframingen elk kleiner dan € 100.000.
Kapitaallasten
Overdrachten	Een deel van de ontvangen rijksbijdrage voor Duurzaam Door wordt ingezet voor subsidieverlening aan de Stichting Greenport (lasten verhoogd, € 47.000, neutraal). Een deel van de ontvangen rijksbijdrage voor Duurzaam Door wordt ingezet voor subsidieverlening aan LTO (lasten verhoogd, € 43.000, neutraal). De kasraming voor de reserve Europese projecten Landbouwsubsidies wordt aangepast. Deze nieuwe kasraming heeft nu betrekking op een betaling op POP3-projecten voor jonge landbouwers, Stivas en LEADER. De aanpassing is nodig door vertraging van het POP3 waardoor de door RVO in 2016 voorgeschoten subsidiebetalingen naar verwachting pas in 2017 worden gedeclareerd. Hiernaast zullen ook de uitvoeringskosten van RVO over 2016 pas in 2017 gedeclareerd worden (lasten reserve Europese projecten Landbouwsubsidies verlaagd, € 3,867 miljoen, neutraal).
Baten	De voor Duurzaam Door ontvangen rijksbijdrage wordt in de begroting opgenomen (baten verhoogd, € 47.000, neutraal). De voor Duurzaam Door ontvangen rijksbijdrage wordt in de begroting opgenomen (baten verhoogd, € 43.000, neutraal).
Storting reserves
Onttrekking reserves	De kasraming voor de reserve Europese projecten Landbouwsubsidies wordt aangepast (onttrekking uit de reserve Europese projecten Landbouwsubsidies verlaagd, € 3.867.000, neutraal).

Programma 5			Ruimte
Lasten	Rekening 2015	Begroot 2016	Mutaties zomernota	Begroot 2016 na zomernota	% Toe- of afname	Begroot 2017	Begroot 2018	Begroot 2019
Apparaatskosten	17.947	19.378	-1.180	18.198	-6 %	18.463	18.888	17.905
Directe lasten	4.799	14.058	2.767	16.825	20 %	8.993	9.010	8.853
Kapitaallasten	13.990	1.203	-313	890	-26 %	1.171	1.144	1.121
Overdrachten	14.275	32.354	-3.541	28.813	-11 %	5.637	2.425	1.025

Subtotaal Lasten	51.010	66.993	-2.267	64.726	-3 %	34.264	31.467	28.904
Baten	-29.796	-35.999	841	-35.158	-2 %	-13.972	-13.245	-12.822
Saldo van baten en lasten	21.214	30.994	-1.426	29.568	-5 %	20.292	18.222	16.082

Storting reserves	34.897	7.408	-227	7.181	-3 %	9.676	5.215	8.980
Onttrekking reserves	-11.649	-9.468	2.112	-7.356	-22 %	-2.478	-1.478	-978

Resultaat	44.462	28.934	459	29.393	2 %	27.490	21.959	24.084